Menu
A+ A A-

ΚΥΡΩΣΗ ΤΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ 

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Σε έναν πολυσύνθετο και πολυπολικό κόσμο, όπου τα δεδομένα αλλάζουν, φυσικό είναι να αναπροσαρμόζεται στην πράξη και ο ρόλος του ΝΑΤΟ. Η κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ και του Συμφώνου της Βαρσοβίας που λειτουργούσε ως αντίπαλο δέος στο ΝΑΤΟ άλλαξε ουσιαστικά και τον προσανατολισμό της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Οφείλει το ΝΑΤΟ να ανταποκριθεί στα δεδομένα  της νέας εποχής, τη διαφύλαξη της παγκόσμιας ειρήνης και το σεβασμό στο διεθνές δίκαιο.

Μπορεί η χώρα μας να είναι μέλος του ΝΑΤΟ, τούτο όμως δεν σημαίνει ότι κατά καιρούς δεν έχουν διατυπωθεί ενστάσεις από πλευράς της ελληνικής κοινής γνώμης αναφορικά με επιλογές της συμμαχίας, όπως ο πόλεμος στο ΙΡΑΚ ή η επέμβαση στην πάλαι ποτέ Γιουγκοσλαβία. Και οι ενστάσεις αυτές ήταν εντονότερες όποτε υπήρξε η εντύπωση ότι οι αποφάσεις του ΝΑΤΟ υπαγορεύονταν από τις ΗΠΑ και η συμμαχία ήταν απλά ένας νομιμοποιητικός οργανισμός των αμερικάνικων επιθυμιών. Η σύνοδος του Βουκουρεστίου με τη διαφωνία Ευρωπαίων συμμάχων στη διεύρυνση με την Γεωργία και την Ουκρανία απέδειξε το σημαντικό ρόλο που έχει κάθε κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ.  

Βεβαίως, θα ανέμενε κανείς ότι οι σχέσεις μεταξύ συμμάχων-μελλών του ΝΑΤΟ θα είναι ανέφελες, κάτι που δεν ισχύει στην περίπτωση Ελλάδας και Τουρκίας, η οποία κατά καιρούς έχει δημιουργήσει θερμά επεισόδια στο Αιγαίο με κορυφαίο τα Ίμια. Επεισόδια που προκαλούν εκτός των άλλων και αισθήματα πικρίας για τη στάση της συμμαχίας.

Ανεξαρτήτως, όμως συναισθημάτων, η συμμετοχή της χώρας μας στο ΝΑΤΟ αναμφίβολα της δίνει τη δυνατότητα να προασπίσει τα συμφέροντά της πολύ καλύτερα απ’ ότι αν ήταν εκτός συμμαχίας με την Τουρκία μόνη να αλωνίζει. Το πρόσφατο βέτο του πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή στο Βουκουρέστι στο αίτημα των Σκοπίων να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ χωρίς προηγουμένως να έχουν έρθει σε συμβιβασμό με την Ελλάδα για το ζήτημα της ονομασίας τους, επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές. Είναι προτιμότερο να είμαστε παρόντες δίνοντας τη μάχη συνδιαμόρφωσης της πολιτικής της συμμαχίας, βεβαίως έχοντας επίγνωση των δυνατοτήτων μας, παρά να απέχουμε.   

Η διεθνής θέση της χώρας μας, λοιπόν, είναι ταυτισμένη εδώ και μισό αιώνα περίπου, από τη δεκαετία του 50 κιόλας, με τη δυτική κατεύθυνση. Αυτό συνέβη από την εποχή που η χώρα μας εισήχθη στη συμμαχία το 1952 επί κυβερνήσεως Πλαστήρα, και ενώ κάποιοι έβλεπαν στην προσχώρηση αυτή την επικύρωση της αμερικανικής κυριαρχίας στην περιοχή, αδυνατώντας να αντιληφθούν τη σημασία της στρατηγικής αυτής επιλογής για την πατρίδα μας. Εδώ και τρεις δεκαετίες μάλιστα ήρθε ως επιστέγασμα της πολιτικής αυτής επιλογής του «ανήκομεν εις τη Δύση» και η είσοδός μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Μία στρατηγική επιλογή, που τόσο αμφισβητήθηκε αλλά πιστώνεται ιστορικά στην παράταξη της Νέας Δημοκρατίας και βοήθησε τη χώρα πολιτικά και οικονομικά. Αναμφίβολα της προσέδωσε μεγαλύτερη διεθνή αίγλη και διαπραγματευτική ισχύ στο συμμαχικά διευρυμένο σήμερα Ευρωπαϊκό και Νατοϊκό τοπίο.

Στο πλαίσιο της οικονομικής, πολιτικής και στρατιωτικής συμμαχικής διεύρυνσης που λαμβάνει χώρα επί καιρό, εμπίπτει και το σχέδιο νόμου «Κύρωση του Μνημονίου Κατανόησης» μεταξύ του Ελληνικού Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και άλλων χωρών, που σκοπό έχει την επάνδρωση, χρηματοδότηση και υποστήριξη του Επιτελείου του Σώματος Ανάπτυξης του ΝΑΤΟ στην Ελλάδα.

Πρόκειται για μία συμφωνία που προσυπογράφεται από μία διευρυμένη συμμαχία συμβαλλομένων χωρών, προστιθεμένης σε δεύτερο χρόνο της Βουλγαρίας και της Γαλλίας. Συμφωνία που έρχεται ως συνέχεια των διατάξεων της συμφωνίας της 19ης Ιουνίου του 1951 του Βορειοατλαντικού συμφώνου και του πρωτοκόλλου της 28ης Αυγούστου του 1952 για το καθεστώς του Διεθνούς στρατιωτικού επιτελείου, που ιδρύθηκε σύμφωνα με το Βορειοατλαντικό σύμφωνο. Εξυπηρετώντας μάλιστα τα συμφέροντα του Βορειοατλαντικού συμφώνου, οι υπογράφοντες το μνημόνιο συνενώνουν τις προσπάθειές τους για στενότερη συνεργασία και αποτελεσματικότερη άμυνα.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Αποτελεί κοινό τόπο πως το διεθνές πολιτικό πλαίσιο απαιτεί πολιτικές συμμαχιών, καθώς έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί οι εποχές που προκρινόταν ως καλύτερες οι επιλογές διεθνούς απομονωτισμού και ψευδεπίγραφων οραμάτων πολιτικής αυτονομίας. Στη λογική αυτή η νομοθετική κύρωση του μνημονίου κατανόησης προσφέρει στη χώρα μας δυνατότητα αποκόμισης σημαντικών πολιτικών ωφελειών. Οφέλη που συγκεκριμενοποιούνται σε ενισχυμένο πολιτικό προφίλ της χώρας μας, ενίσχυση της εικόνας της μεταξύ των χωρών-εταίρων και αναβάθμιση της διαπραγματευτικής της ισχύος. Με τον τρόπο αυτό η χώρα μας θα υπηρετήσει καλύτερα τα αμυντικά και γενικότερα τα εθνικά της ζητούμενα και θα εφαρμόσει αρτιότερα τα σχέδια ειρήνης και σταθερότητας στην, ευάλωτη σε κρίσεις, ευρύτερη βαλκανική περιοχή, στην οποία επικεντρώνεται άλλωστε περισσότερο το ενδιαφέρον μας. Μια περιοχή όπου η χώρα μας μπορεί και πρέπει να συνεχίσει να διαδραματίζει ηγετικό ρόλο ως πόλος ανάπτυξης και πολιτικής σταθερότητας.

Η υπογραφή του Μνημονίου θα παράσχει στην Ελλάδα τη δυνατότητα να αυξήσει τη διαπραγματευτική της ισχύ, αφού θα αναβαθμιστεί ο ρόλος της και ο λόγος της αναφορικά και με τις υποψήφιες προς ένταξη στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση χώρες. Κι αυτό γιατί σύμφωνα με το Μνημόνιο Κατανόησης το εν Ελλάδι επιτελείο είναι ανοιχτό για συμμετοχή όλων των Συμμάχων αν το επιλέξουν, ασφαλώς βεβαίως με απόφαση της Ολομέλειας, και ανεξαρτήτως αν διαθέτουν ήδη διασυνδεδεμένες δυνάμεις. Άλλωστε, από τις 30 Αυγούστου του 2004, με απόφαση του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου, το Επιτελείο του Σώματος Ανάπτυξης του ΝΑΤΟ στην Ελλάδα ενεργοποιήθηκε ως Διεθνές Στρατιωτικό Επιτελείο και του χορηγήθηκε διεθνές καθεστώς.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Το μνημόνιο κατανόησης λαμβάνει μέριμνα για το καθεστώς του νέου επιτελείου που θα λειτουργήσει στη χώρα μας, για το σύνολο θα λέγαμε της λειτουργίας του, καθώς και για τη χρηματοδότησή του, η οποία κατανέμεται μεταξύ όλων των συμμετεχόντων χωρών, σε εθνική αλλά και πολυεθνική βάση.

Η χώρα μας παρέχει αφενός ως «Κράτος Υποδοχής» τις απαραίτητες υποδομές και εγκαταστάσεις για τη λειτουργία του επιτελείου του σώματος ανάπτυξης του ΝΑΤΟ, και αφετέρου ως «Έθνος Πλαίσιο» επιβαρύνεται με το κόστος υπηρεσιών και λειτουργιών του Επιτελείου, ενώ ως «Συμμετέχων» διορίζει το κατάλληλο προσωπικό για τις θέσεις ευθύνης του.

Τα συμμετέχοντα έθνη επιπροσθέτως εφοδιάζουν με επαρκείς πόρους το επιτελείο προκειμένου να αντεπεξέλθει στις εκπαιδευτικές του στοχεύσεις και γενικότερα τις διοικητικές λεπτομέρειες που διέπουν το συνόλου του προσωπικού. Παράλληλα ρυθμίζεται ο σκοπός της υπογραφής του Μνημονίου που δίδει δυνατότητα ανάπτυξης του ΝΑΤΟ στην Ελλάδα σύμφωνα με τις τυποποιημένες διαδικασίες, κάτω όμως από τους ειδικούς όρους που ισχύουν για την λειτουργία του επί ελληνικού εδάφους από τις 15 Σεπτεμβρίου 1999, αφού του χορηγείται διεθνές καθεστώς. Παράλληλα το επιτελείο του σώματος ανάπτυξης μπορεί να αναπτυχθεί από το ΝΑΤΟ σε περίοδο ειρήνης και πολέμου μέσω της ανάθεσης άσκησης ή επιχείρησης. Κι αυτό συμβαίνει και στο πλαίσιο της ευρύτητας δράσης της συμμαχίας, δράσης που άπτεται μιας ποικιλότητας ζητημάτων.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,  

Η ελληνική δημοκρατία ως κράτος υποδοχής θα παρέχει σε μόνιμη βάση εγκαταστάσεις και υποδομή για το Επιτελείο του Σώματος Ανάπτυξης του ΝΑΤΟ στην Ελλάδα. Κάθε συμμετέχων θα διορίζει το κατάλληλο προσωπικό στο Επιτελείο του Σώματος Ανάπτυξης του ΝΑΤΟ στη Θεσσαλονίκη, ώστε το σώμα να επανδρωθεί πλήρως το συντομότερο δυνατό. Παράλληλα το συμμετέχων έθνος, στο κυρίαρχο έδαφος του οποίου ιδρύεται το επιτελείο του σώματος ανάπτυξης του ΝΑΤΟ, παρέχει διοικητική, επικοινωνιακή και διαχειριστική υποστήριξη σύμφωνα με το Μνημόνιο Κατανόησης. Αναφορικά με το προσωπικό, οι ανώτεροι εθνικοί αντιπρόσωποι διατηρούν τις εξουσίες που προκύπτουν από τις εθνικές νομοθεσίες για το προσωπικό της εθνικότητάς τους, καλύπτοντας παράλληλα το συναφές κόστος, με κατανομή των δαπανών μεταξύ των συμμετεχόντων.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Η λειτουργία ενός Νατοϊκού επιτελείου μπορεί να ωφελεί ποικιλοτρόπως τη χώρα μας και να αναβαθμίζει τη θέση της στην ευρωπαϊκή κονίστρα, συνεπάγεται όμως και υποχρεώσεις για κάθε «Κράτος Υποδοχής». Υποχρεώσεις που σχετίζονται με την παροχή επαρκών εγκαταστάσεων, το διορισμό του κατάλληλου προσωπικού που θα υποστηρίζει τις αναλογούσες υπηρεσίες για τη λειτουργία του επιτελείου, καθώς και με μια οικονομική επιβάρυνση, συσχετιζόμενη πάντα με τη λειτουργία των παρεχομένων υπηρεσιών.

Και βεβαίως το προς νομοθετική κύρωση μνημόνιο κατανόησης δεν είναι ένα δύσκαμπτο και στατικό μνημόνιο. Δύναται να τροποποιηθεί, να αναθεωρηθεί, να ερμηνευτεί ποικιλοτρόπως, ακόμη και να αρθεί η ισχύς του. Σε κάθε περίπτωση οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των συμμετεχόντων έχουν την ευθύνη για να επιλύσουν τις όποιες στρατηγικές διαφορές προκύψουν μεταξύ των συμβαλλομένων εθνών, σχετικά με την ερμηνεία του ή την εφαρμογή του. Και οποιαδήποτε μη διευθετήσιμη διαφορά αναφέρεται στην αρμόδια αρχή του ΝΑΤΟ που αποφασίζει, κατόπιν της εκτίμησης των δεδομένων, τελεσίδικα.

Για πιθανή λύση του μνημονίου που γίνεται ομοφώνως αλλά αφήνει εκκρεμή οικονομικά ζητήματα, λαμβάνεται μέριμνα  ώστε και αυτά να διακανονίζονται με διαπραγμάτευση. Άλλωστε η λογική της διαπραγμάτευσης διαπερνά τα περισσότερα σημεία της εν λόγω συμφωνίας.

Κυρίες κύριοι συνάδελφοι,

Η ψήφιση του παρόντος σχεδίου νόμου για την επάνδρωση, χρηματοδότηση και υποστήριξη του επιτελείου του σώματος ανάπτυξης του ΝΑΤΟ στην Ελλάδα  δίδει μια ευκαιρία για περαιτέρω ενίσχυση της διεθνούς θέσης της χώρας μας. Η χώρας μας ευρισκόμενη στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα και στο ΝΑΤΟ, σε μία νευραλγική γεωστρατηγική θέση, δεν έχει την πολυτέλεια να υπαναχωρεί σε ζητήματα που άπτονται των εθνικών συμφερόντων της. Και το παρόν σχέδιο νόμου συμβάλλει στην περαιτέρω προάσπιση των συμφερόντων αυτών διευρύνοντας τη συμμαχική θέση της Ελλάδος στο παιχνίδι των εθνικών ισορροπιών. Για τους παραπάνω λόγους σας καλώ να το υπερψηφίσετε.

back to top