Κοσσυφοπέδιο, 28 Αυγούστου 2025

Προσφώνηση ΓΓ ΔΣΟ, δρ Μάξιμου Χαρακόπουλου

στην Ιερά Μονή Βισόκι Ντέτσανι

Άγιε καθηγούμενε,

Σεβαστοί Πατέρες,

Ευλαβείς προσκυνητές,

Με βαθιά συγκίνηση και χαρά βρισκόμαστε σήμερα ως Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας στη ιστορική Μονή Βισόκι Ντέτσανι, για να εορτάσουμε τη μεγάλη Θεομητορική εορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου, σύμφωνα με την παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας. Είμαστε ευγνώμονες για τις στιγμές κατάνυξης που ζήσαμε χθες και σήμερα, στις οποίες συνέβαλαν καθοριστικά οι καλλικέλαδοι χοροί ιεροψαλτών από την Ελλάδα, την Σερβία και την Αλβανία, ως μαρτυρία και της οικουμενικότητας της Ορθοδοξίας.

Η Κοίμηση της Θεοτόκου είναι μυστήριο ελπίδας και ενότητας. Η Παναγία, που κράτησε στα σπλάχνα Της τον Δημιουργό της Ζωής, γίνεται για όλους μας σημείο νίκης απέναντι στον θάνατο, εγγύηση της Ανάστασης και ζωντανή εικόνα της κοινωνίας που ενώνει τα επουράνια με τα επίγεια, τους λαούς και τα έθνη, στο φως του Χριστού. Η Παναγία, “η των απηλπισμένων μόνη ελπίς και των πολεμουμένων βοήθεια”, αποτελούσε πάντα το καταφύγιο και την ελπίδα των Χριστιανών όταν προέκυπταν σοβαρές αντιξοότητες, ασθένειες, φυσικές καταστροφές ή εισβολές βαρβαρικών φύλων. Σε Αυτήν ανέτειναν το βλέμμα και προς Αυτήν προσεύχονταν για να σταθεί αρωγός προς το πλήρωμα της Εκκλησίας για να νικήσει τον πάσης φύσεως εχθρό και πολέμιο. Και πάντα η βοήθειά Της ήταν πολύτιμη και καθοριστική.

Δεν λησμονούμε ότι στην κοινή μας πνευματική πατρίδα, την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, που οι Φράγκοι βάφτισαν Βυζάντιο, η Θεοτόκος ήταν και Υπέρμαχος Στρατηγός, αυτή που προστάτευε αλλά και καθοδηγούσε στην μάχη. Και ο πιστός λαός με καρτερία και πίστη ανέμενε τη βοήθειά Της για να έρθει η ευλογημένη στιγμή ώστε να υπερνικήσει το κακό, και να ξεκινήσει μια νέα ελπιδοφόρα πορεία.

Η Μονή που σήμερα έχουμε την ευλογία να βρισκόμαστε ως ταπεινοί προσκυνητές, ιδρυμένη τον 14ο αιώνα από τον βασιλιά Στέφανο Ούρος Γ΄ Ντετσάνσκι, δεν είναι μόνο κόσμημα της Σερβικής Ορθοδοξίας. Είναι ένα κόσμημα ολοκλήρου του Βυζαντινού και Ορθόδοξου κόσμου. Ο μεγαλοπρεπής ναός, που είναι αφιερωμένος στον Χριστό Παντοκράτορα, συνδυάζει τη βυζαντινή αρχιτεκτονική παράδοση με δυτικά αρχιτεκτονικά στοιχεία. Αποτελεί μαρτυρία του δημιουργικού διαλόγου Ανατολής και Δύσης στα μεσαιωνικά Βαλκάνια, που, επιτρέψτε μου να πω, συνιστά εντέλει μια διαχρονική επιταγή. Γιατί και σήμερα οφείλουμε διατηρώντας ζωντανά τα βυζαντινά και εθνικά μας χαρακτηριστικά να συνομιλούμε δημιουργικά με τον δυτικό χριστιανισμό, καθώς και οι δύο παραδόσεις συγκροτούν τον ενιαίο χριστιανικό πυλώνα του ευρωπαϊκού πολιτισμού, σε μια Ευρώπη, που, δυστυχώς, δείχνει να λησμονεί τις χριστιανικές της ρίζες και αξίες.   

Αντικρίζουμε με δέος, στο καθολικό της Μονής, τις τοιχογραφίες που συνιστούν έναν από τους πληρέστερους αγιογραφικούς κύκλους που σώζονται παγκοσμίως. Ένα κορυφαίο επίτευγμα της Παλαιολόγειας Αναγέννησης, σε στενή σχέση με την τέχνη της Κωνσταντινούπολης και της Θεσσαλονίκης. Αναντίρρητη απόδειξη της στενής, αδιάλυτης και διαχρονικής συγγένειας των Ορθοδόξων. Μια κοινή κληρονομιά της ευρύτερης Βυζαντινής Οικουμένης, που τη συναντούμε εδώ στο Κοσσυφοπέδιο και Μετόχια, όπως στην Θεσσαλονίκη ή στην Κωνσταντινούπολη και την Τραπεζούντα, και σε κάθε σημείο που άνθισε η Ορθοδοξία. Μια μεγάλη πνευματική κοινότητα, την οποία κληρονομήσαμε και έχουμε καθήκον να συνεχίσουμε να καλλιεργούμε και να ενδυναμώνουμε.

Αυτό το όραμα και καθήκον διέπει στα 32 χρόνια της λειτουργίας της και το έργο της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας, ενός θεσμού που συγκεντρώνει στους κόλπους του εκπροσώπους 25 κοινοβουλίων ανά την υφήλιο.

Πανοσιολογιότατε,

Γνωρίζουμε ότι η Μονή σας, αναγνωρισμένη από την UNESCO ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, πέρασε πολλές δοκιμασίες: επιθέσεις, βεβηλώσεις, απειλές. Κι όμως, χάρη στην Παναγία που σήμερα τιμούμε, στέκεται όρθια, φάρος ειρήνης και αγιότητας. Ευχόμαστε η Μονή σας, η μόνη στον κόσμο, μετά την επίσης εμπερίστατη Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά, που σήμερα φρουρείται, σύντομα να μην χρειάζεται στρατιωτική φρουρά.

Εκ μέρους της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας, θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι είμαστε δίπλα σας. Δεν σας ξεχνούμε ποτέ. Και να σας τονίσω την αταλάντευτη δέσμευσή μας για την προστασία της χριστιανικής κληρονομιάς και την υπεράσπιση της θρησκευτικής ελευθερίας σε κάθε σημείο των Βαλκανίων, της Ευρώπης και της πολύπαθης Μέσης Ανατολής.

Είθε η Υπεραγία Θεοτόκος, πάντων των Χριστιανών το καταφύγιο, να πρεσβεύει για τους Ορθοδόξους του Κοσσυφοπέδιου, αλλά και για όλους τους πιστούς κάθε κοινότητας, για την Ευρώπη και όλο τον κόσμο υπέρ της ειρήνης, της καταλλαγής και της ομόνοιας. Είθε να ενδυναμώνει την αδελφότητα της Μονής σας στο ιερό της έργο, ώστε να εκπέμπει έως συντελείας του αιώνος Φως για κάθε άνθρωπο που αναζητά αλήθεια και δικαιοσύνη, και να εμπνέει όλους εμάς να μένουμε σταθεροί στη μαρτυρία μας για την ενότητα του Ορθόδοξου κόσμου.

Με αυτές τις σκέψεις, μεταφέρω σε όλους τους συνεορτάζοντες που συμμετέχουν σήμερα στην μεγάλη πανήγυρη για τη Μεγαλόχαρη, την Παντάνασσα, την Πλατυτέρα των Ουρανών, την Οδηγήτρια, την Γοργοϋπήκοο, την Ελεούσα, την Παρηγορήτρια, τους εγκάρδιους χαιρετισμούς της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας και τις θερμές ευχές μας.

Χρόνια Πολλά! Και του χρόνου!